Controle loslaten: wil ik dat?

Met controle willen hebben is niets mis. Het gevoel in control te zijn ten aanzien van je privéleven of je werk lijkt me heel comfortabel. Toch kan het hebben van controle dwangmatige trekken krijgen. Hoe zorg je dat je er niet in doorslaat?

Waarom controle?

We zijn er achter gekomen dat we invloed hebben op de fysieke wereld. Door actie, ordening, beïnvloeding van anderen, etc. veranderen we het hier en nu. Actie zorgt voor reactie. Het is dus niet zo vreemd dat het hebben van controle – in onze beleving – iets positiefs is.

Waar het mis gaat

Actie nemen levert ons iets op. De vraag is meer: wat zorgt voor de impuls? Is dat inspiratie, vrijheid of vertrouwen; of is dat eerder een vorm angst of onzekerheid? Met andere woorden: is de actie meer afkomstig vanuit wat het oplevert, of wat het kost als je het niet doet?

Als het hebben van geen controle een soort ‘risico’ betekent – ook al is dat heel subtiel – dan zul je controle willen uitoefenen op je omgeving. Op mensen, dingen, situaties, etc. Je werkt vanuit het idee dat controle er voor zorgt dat het goed komt.

Er is alleen geen correlatie tussen controle en succes. Dat is een aanname die je onderweg hebt opgedaan. Er is wel een correlatie tussen ‘verwachten dat het goed gaat’ en succes. En als het hebben van controle je daarin ondersteunt, dan is het duidelijk waarom je zo graag controleert.

Maar een angstgedreven impuls zal voor meer angstgedreven impulsen zorgen. Zo kunnen kleine zaadjes uitgroeien tot een grote boom. En in principe ontstaan dwangstoornissen (zoals bijvoorbeeld OCD) ook zo. Het is getraind gedrag, begonnen als iets kleins, waarvan het momentum in de tijd toeneemt.

Controle versus loslaten

De balans tussen controle hebben en loslaten is subtiel. En je stemming hierin is cruciaal. Als je merkt dat je controledrang samengaat met een minder goede stemming, dan creëer je spanning. Als het hebben van controle samengaat met een goede stemming, dan kun je waarschijnlijk makkelijker loslaten.

Als je vertrouwen hebt (lees: voelt), dan wordt de neiging om van alles in de externe wereld te controleren minder. Want dan komt het vast wel goed. En als het niet goed komt, komt het ook wel goed. (Witte Sokken – Sef)

Je stemming is key

Als je last hebt van te veel controledrang of OCD, dan is het belangrijk dat je weet dat je hier ook weer vanaf kunt komen. Het oude momentum wil je transformeren tot iets dat anders voelt. Het gedrag wil je langzaam overschrijven met anders gedrag. En dat kun je gewoon leren.

Verder is het van belang dat je vaker een goede stemming hebt. Je rustig, relaxed en op je plek voelt. Vertrouwen hebt in het leven, waardoor je het leven wat makkelijker voor je kunt laten werken. Dus doe meer van waar je je comfortabel bij voelt en laat dat het dominante momentum worden.